Nieumiejętność rozpoznawania i wyrażania uczuć jest zjawiskiem powszechnym, a przecież ubieranie ich w słowa przynosi korzyści nie tylko związkom intymnych, ale znacznie ułatwia kontakty z innymi ludźmi – w tym kontakty zawodowe. Marhall B. Rosenberg w Porozumieniu bez przemocy, pisze:
Wiele nieporozumień, których źródłem jest nasz język, bierze się stąd, że mówimy słowo „czuję”, a jednocześnie nie wyrażamy naszych uczuć1.
Co to oznacza? Ujawnianie uczuć często zostaje zastąpione informowaniem drugiej osoby o tym, co się myśli. „Czuję, że mnie lekceważysz!”. Jeśli jesteś po lekturze artykułu Spostrzegaj, nie oceniaj >> z pewnością już wiesz, że komunikat ten zostanie odebrany jako krytyka i rozmówca z dużym prawdopodobieństwem odpowie kontratakiem, np. „To ty masz z tym problem!”. W napiętej bowiem sytuacji warto dostrzec i wypowiedzieć prawdziwe uczucia, bo to właśnie one są kluczem do osiągnięcia porozumienia. Warto podkreślić, że ujawnienie własnych uczuć / bezbronności jest bardzo pomocne w rozstrzyganiu wszelkich konfliktów.
Zamiast CZUJĘ powiedz JESTEM
„Czuję, że dla współpracowników jestem nieważny”.
Słowo „nieważny” to nie opis uczucia tylko ocena, która pokazuje, co myśli dana osoba o zachowaniu współpracowników. Aby poznać uczucia kryjące się pod wypowiedzią, można zapytać co czuje ktoś, kto tak myśli? Odpowiednie do tej sytuacji uczucie można by wyrazić następująco: „Jest mi smutno”, „Jestem zniechęcony”.
Inne przykłady zdań wyrażających uczucie to: „Jestem przygnębiony”. „Martwię się”. „Boję się”. „Odczuwam rozczarowanie”2.
Zamiast ogólników używaj konkretnych słów
Zamiast mówić: „Czuję się dobrze” – wyraź to, co tak na prawdę kryje się pod słowem „dobrze”. Kiedy nasze potrzeby są zaspokojone najczęściej jesteśmy: beztroscy, entuzjastyczni, kochający, łagodni, odprężeni, ożywieni, pełni energii, pełni życia, promienni, rozbawieni, spełnieni, szczęśliwi, usatysfakcjonowani, wypoczęci, zachęceni, zachwyceni, zadowoleni, zrelaksowani, mamy poczucie bezpieczeństwa, jesteśmy przyjaźnie nastawieni itp.
Kiedy nasze potrzeby nie są zaspokojone jesteśmy: apatyczni, bezradni, czujemy ból, czujemy niepewność, czujemy lęk, jest nam przykro, jesteśmy pełni goryczy, obojętni, poirytowani, przemęczeni, przerażeni, rozbici, rozgniewani, sfrustrowani, udręczeni, zdenerwowani, znudzeni, zrozpaczeni itp.
Powyższa lista to zaledwie kilka przykładów słów, za pomocą których możemy dokładniej wyrażać nasze emocje. Rozbudowując każdego dnia, słownik naszych uczuć możemy jasno oraz precyzyjnie nazwać i rozpoznać każdą z naszych emocji. Z pewnością ułatwi nam to kontakty ze współmałżonkiem, dziećmi, bliskimi czy współpracownikami. Ważne, aby nauczyć się rozróżniać uczucia wyrażone słowami, od słów, pod którymi kryje się nasza ocena, interpretacja czy osąd, gdyż dobrze nazwane uczucie („prawdziwy” komunikat) może zapobiec wielu nieporozumieniom i konfliktom.
Autor: Barbara Bratkowska
1.Cyt.M.B.Rosenberg, Porozumienie bez przemocy, Warszawa 2015,s.56
2.Por. Tamże,s.56-57
Data publikacji: 02 sierpień 2019r