Dlaczego terapia par nie jest właściwym wyborem, gdy w relacji pojawia się przemoc
Kiedy w relacji pojawia się przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, ekonomiczna czy tzw. zaniedbanie, nie możemy mówić o konflikcie czy agresji między dwojgiem partnerów. To sytuacja podczas której nie można bezpiecznie prowadzić terapii dla par, ponieważ nie ma równowagi i poczucia bezpieczeństwa, które są niezbędne do wspólnej pracy nad relacją.
Kiedy możemy mówić o przemocy w relacji
Nie każda kłótnia, napięcie czy różnica zdań oznacza przemoc. Jednak są sytuacje, w których jedna osoba zaczyna przekraczać granice drugiej, naruszając jej poczucie bezpieczeństwa, szacunku i prawa do samostanowienia. O przemocy mówimy wtedy, gdy spełnione są cztery poniższe warunki:
- Jest to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania.
- Jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą.
- Działanie lub zaniechanie jednej osoby narusza prawa i dobra osobiste drugiej.
- Osoba wobec której stosowana jest przemoc, doznaje cierpienia i szkód fizycznych i psychicznych.
Co odróżnia przemoc od agresji?
W agresji siły obu stron są wyrównane. Każdy ma szanse wygrać. W przemocy natomiast jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą i tę przewagę wykorzystuje, by podporządkować sobie partnera. Gdy siły obu stron są równe i dochodzi do zachowań agresywnych, możemy mówić o sytuacji konfliktowej. Dlatego ważne jest, aby terapeuta par potrafił rozróżnić kiedy ma do czynienia z przemocą, a kiedy z agresją, ponieważ od tego, z którym ze zjawisk ma do czynienia, będzie zależało ewentualne dalsze postępowanie i działanie.
Co możemy zrobić, gdy w relacji pojawia się agresja?
Agresja nie zawsze oznacza przemoc. Często jest sygnałem trudnych emocji, napięcia lub bezradności, z którymi trudno sobie poradzić w sposób konstruktywny. W takich sytuacjach pomocna może być praca nad rozpoznawaniem i regulowaniem emocji, np. poprzez Trening Zastępowania Agresji (TZA). Podczas terapii par, terapeuta może włączyć elementy Treningu Kontroli Złości, które pomagają lepiej rozumieć swoje reakcje i odzyskać wpływ na sposób, w jaki wyrażamy emocje.
Od złości do zrozumienia
Złość sama w sobie nie jest zła – to emocja, która niesie informację o naszych granicach, potrzebach czy poczuciu niesprawiedliwości. Problem pojawia się wtedy, gdy wymyka się spod kontroli i zaczyna ranić drugą osobę. Trening Zastępowania Agresji pomaga nauczyć się wyrażać złość w sposób bezpieczny i konstruktywny, tak by nie niszczyła relacji, lecz stawała się początkiem zmiany i lepszego zrozumienia siebie.
Podczas pracy terapeutycznej z parami często wykorzystuję elementy Treningu Zastępowania Agresji (TZA) oraz Racjonalnej Terapii Zachowania (RTZ). Ułatwiają one rozumienie własnych emocji, rozwijają umiejętność samoregulacji i skutecznie pomagają w zatrzymaniu eskalacji konfliktu. Każdy z nas może nauczyć się „zdrowo” reagować, gdy pojawiają się trudne emocje. Pierwszym krokiem jest jednak zauważenie, że coś wymaga uwagi, a kolejnym sięgnięcie po wsparcie. To właśnie wtedy zaczyna się zmiana.
O innych przeciwwskazaniach do terapii par, możesz przeczytać w sekcji FAQ >>
Autor: Barbara Bratkowska