Uważa się, że w wyniku industrializacji zaistniały czynniki, które mają wpływ na trwałość małżeństwa. Do tych czynników zalicza się m.in.:
- spadek zainteresowania partnerów swoimi rolami jako małżonkowie i rodzice,
- propagowana przez media chęć samorealizacji, wzbogacania się i poświęcania większej uwagi swoim sprawom niż sprawom rodziny,
- upadek autorytetów.
Terapia jest wskazana, gdy celem jest polepszenie jakości relacji między partnerami:
- małżeństwa i pary zgłaszają się po pomoc w nadziei na poprawienie relacji, chcą lepiej siebie rozumieć i chcą być skuteczniejsi w rozwiązywaniu problemów,
- obawiają się problemów w przyszłości, ponieważ mają dysfunkcyjne doświadczenia ze środowiska, w jakim dorastali,
- chcą zapobiegać dalszemu pogłębianiu się trudności w związku,
- terapia par jest ostatnią deską ratunku. Partnerzy rozważają separację lub rozwód. Chcą oni wtedy zazwyczaj przedyskutować czy ratować małżeństwo czy rozstać się.
Celem oddziaływania doradczego poprzez prowadzenie rozmowy jest:
- doprowadzenie partnerów do tego, by mogli podjąć na nowo i bez lęku, szczere słowne porozumiewanie się (ponieważ zdarza się, że zakłócenie zdolności kontaktu słownego jest często sytuacją błędnego kola, które nasila wzajemne pretensje),
- pomoc partnerom w uwolnieniu się od wewnętrznych napięć, stereotypów zachowań i reakcji uczuciowych, by stali się zdolni do realnej oceny własnej sytuacji i podjęcia świadomych zabiegów zmieniających tę sytuację.
Przeciwwskazania:
- Uzależnienia.
Od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. Ponadto hazardu, gier komputerowych, pornografii, seksu, mediów społecznościowych: Instagram itp. Zalecana terapia indywidualna, która jest kluczowa dla odzyskania poczucia własnej tożsamości oraz niezbędna w budowaniu relacji. Terapię indywidualną zaleca się nie tylko osobom uzależnionym, ale również ich współuzależnionym partnerom/współmałżonkom. - Przemoc.
W przypadku występowania przemocy rekomendowane jest zgłoszenie się do Ośrodka Interwencji Kryzysowej. W przypadku, gdy poczucie bezpieczeństwa jest obniżone z powodu zachowania partnera lub partnerki, nie zaleca się przeprowadzania terapii par. Terapii par nie podejmuje się, gdy aktualnie prowadzona jest procedura „Niebieskiej Karty”. - Choroba psychiczna, głębokie zaburzenia emocjonalne.
Jeśli jedno z partnerów zmaga się z problemem zdrowia psychicznego, sugerowane jest skorzystanie z psychoterapii indywidualnej. - Brak zgody na terapię jednego z partnerów.
Jeśli jedna z osób w związku wyraża chęć uczestnictwa w psychoterapii, a druga osoba stanowczo się temu sprzeciwia – terapia zazwyczaj jest nieskuteczna. Warto w tej sytuacji rozważyć podjęcie terapii indywidualnej. Czasem zmiana jednego partnera wpływa na zmianę drugiego i motywuje go do podjęcia wspólnej terapii. Warto jednak podkreślić, że taka sytuacja jest możliwa, ale niekoniecznie pewna. - Prowadzenie podwójnego życia.
Zaangażowanie jednego z partnerów w związek pozamałżeński. Kiedy jeden partner lub oboje pozostają w podwójnych związkach i nie chcą z żadnego zrezygnować. W przypadku zdrady, warunkiem podjęcia terapii jest całkowite zerwanie relacji z osobą – z którą dopuszczono się zdrady. - Podjęcie decyzji o rozwodzie.
Jeśli jedno z partnerów lub oboje podjęli już decyzję o rozwodzie (niezależnie od tego, czy złożyli pozew rozwodowy w sądzie, czy też nie). Zalecane mediacje rodzinne.
Zastrzeżenia:
- Terapia dla par i małżeństw może czasami ujawnić osobiste trudności jednego z partnerów, aktywując u niego długotrwały konflikt psychiczny. W takim przypadku zalecane jest zakończenie terapii par i zachęcenie takiej osoby do podjęcia indywidualnej psychoterapii.
- Zaleca się, aby terapię wstrzymać lub zakończyć, gdy po okresie początkowym, terapia zatrzymuje się w martwym punkcie. Partnerzy działają na siebie destrukcyjnie, nie wykazują motywacji do zmiany relacji, są zajęci sobą na tyle, że nie potrafią słuchać drugiej osoby. Skupiają się na omawianiu swoich osobistych problemów zamiast na wspólnych relacjach.
- Warto podkreślić, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, a podejście do terapii powinno być elastyczne i dostosowane do indywidualnych potrzeb i sytuacji danej pary.
Pierwsze spotkania 1-3
To etap diagnostyczno-konsultacyjny. W czasie konsultacji wstępnych psycholog/familiolog/terapeuta motywuje partnerów do podjęcia współpracy i łagodzi napięcia, zwracając uwagę na dobre intencje współmałżonka/współpartnera. Pokazuje w ten sposób siłę ich związku oraz dobre strony ich wspólnego bycia razem. Informuje, że niektóre spotkania mogą być trudne ze względu na konfrontowanie się z pojawiającymi się napięciami, konfliktami i problemami. Terapeuta par powinien też przedstawić, jak będą wyglądać kolejne spotkania oraz wspólnie z małżonkami/partnerami określić cele spotkań/terapii. Po tak przeprowadzonych konsultacjach zdecydowanie łatwiejsze i prostsze będzie określenie wskazań i przeciwwskazań do terapii małżeńskiej lub wskazanie innych specjalistów bądź form pomocy.
Kolejne spotkania
To konkretna praca z parą w zależności od problemów z jakimi się borykają. Co zatem składa się na elementy terapii? Warto wymienić niektóre z nich:
- praca nad celem terapii,
- praca nad preferowaną przyszłością,
- dzielenie się refleksjami i odczuciami,
- wzrost emocjonalnego zaangażowania w związek: odzyskanie zaufania, szacunek dla odczuć partnera,
- wzrost umiejętności kierowania i radzenia sobie z negatywnymi emocjami,
- akceptacja konfliktów niemożliwych do rozwiązania: system wartości, różnice temperamentu itp.
- zmiany poznawczo-behawioralne: np. powstrzymywanie się od wzajemnego obwiniania się, karania partnera czy zarzucania złych intencji,
- doświadczenie ulgi emocjonalnej: wzajemne zrozumienie połączone ze zbliżeniem, wyrażanie lęków i obaw oraz ich obustronne poszanowanie,
- treningi komunikacji,
- budowanie rozwiązań,
- poszukiwanie wyjątków i zasobów pary,
- wzmacnianie pozytywnych reakcji oraz kształtowanie pozytywnych doświadczeń i wiele innych…
Jak długo trwa terapia par?
To zależy od „problemu”, motywacji i współpracy pary (wykonywanie zadań domowych między sesjami). Z reguły średni czas trwania terapii to okres od 6 do 18 miesięcy.
Ile kosztuje terapia par?
W zależności od miasta, kwalifikacji i doświadczenia specjalisty (psycholog, familiolog, terapeuta, psychoterapeuta):
– sesja 60 minutowa (co tydzień) od 180 do 250 zł
– sesja 90 minutowa (co 2 tygodnie) od 250 do 350 zł
